សាររបស់លោក ហ្គោឥនកា អំពីតម្លៃនៃការបម្រើធម៌
ដោយការបម្រើ ឣ្នករៀនរបៀបឣនុវត្តធម៌នៅក្នុងការរស់នៅរាល់ថ្ងៃ។ ទីបំផុត ធម៌មិនមែនសម្រាប់ឲ្យឣ្នករត់គេចចេញពីការទទួលខុសត្រូវរាល់ថ្ងៃឡើយ។ ដោយបានរៀនប្រព្រឹត្តតាមធម៌ក្នុងការទាក់ទងជាមួយសិស្ស និង ស្ថានភាពក្នុងលោកដែលមានព្រំដែនកម្រិតត្រឹមតែក្នុងវគ្គសិក្សា ឬ ក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលចម្រើនធម៌មួយ ឣ្នកហាត់រៀនបដិបត្តិដូចគ្នានឹង នៅក្នុងលោកខាងក្រៅដែរ។ ទោះបីមានឣ្វីដែលមិនចូលចិត្ត ចេះតែកើតឡើងក៏ដោយ ឣ្នកបដិបត្តិដោយសាកល្បងរក្សាលំនឹងចិត្ត ហើយបង្កបង្កើតមេត្តា និង ករុណាតបវិញ។ នេះគឺជាមេរៀនដែលឣ្នកសាកល្បងរៀននៅទីនេះ។ ឣ្នកជាសិស្សដូចគ្នានឹងឣ្នកដែលធ្វើវគ្គសិក្សាដែរ។
ចូរបន្តការរៀនដោយសុភាពក្នុងពេលដែលឣ្នកបម្រើឣ្នកដទៃ។ ចូរគិតជានិច្ចថា “ខ្ញុំនៅទីនេះដើម្បីហាត់រៀនបម្រើឣ្នកដទៃ ដោយមិនចង់បានឣ្វីត្រឡប់មកវិញឡើយ។ ខ្ញុំធ្វើការដើម្បីឲ្យឣ្នកដទៃឣាចបានទទួលប្រយោជន៍ពីធម៌។ សូមឲ្យខ្ញុំជួយឣ្នកទាំងនោះ ដោយផ្តល់ឲ្យគេនូវគំរូល្អមួយ ហើយដោយហេតុនេះ ខ្ញុំក៏បានជួយខ្លួនខ្ញុំផងដែរ”។
សូមឲ្យឣ្នកបម្រើធម៌ទាំងឣស់គ្នាបានតាំងស៊ប់ក្នុងធម៌កាន់តែខ្លាំងឡើងៗ។ សូមឲ្យឣ្នករៀនពង្រីកសេចក្តីសន្តោសប្រោសប្រណី, មេត្តា និង ករុណាចំពោះឣ្នកដទៃ។ សូមឲ្យឣ្នកទាំងឣស់គ្នាចេះតែបន្តរីកចម្រើននៅលើមាគ៌ាធម៌ និង ទទួលនូវសុខសន្តិភាពពិតប្រាកដ សុខដុមរមនាពិតប្រាកដ, សុភមង្គលពិតប្រាកដ។
ស.ន. ហ្គោឥនកា
សូមឲ្យការបម្រើធម៌ផ្តល់នូវផលប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនបំផុតចំពោះឣ្នក។ ជាមួយនឹងពរដ៏ប្រសើរ យើងសូមជូនព័ត៌មានដូចតទៅនេះ។ សូមឣានដោយយកចិត្តទុកដាក់ មុននឹងមកបម្រើ។
ការបម្រើដោយមិនគិតប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន
ការបម្រើដោយមិនគិតប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនជាកត្តាមួយយ៉ាងសំខាន់ក្នុងមាគ៌ាធម៌ ដែលជាជំហានមួយយ៉ាងសំខាន់សំដៅទៅរកការរួចរដោះ។ ការបដិបត្តិវិបស្សនាបំបាត់នូវភាពមិនបរិសុទ្ធនៃចិត្តបន្តិចម្តងៗ រហូតដល់បានសម្រេចនូវសន្តិភាព និង សេចក្តីរីករាយខាងក្នុង។ ជាដំបូង ការរួចរដោះពីទុក្ខនេះ ឣាចបានសម្រេចត្រឹមតែមួយភាគ ប៉ុន្តែវានាំមកនូវមនោសញ្ចោតនាដឹងគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅដោយបានទទួលការបង្រៀនធម៌ដ៏ឣស្ចារ្យនេះ។ ដោយមានមេត្តា និង ករុណា បំណងចង់ជួយឣ្នកដទៃឲ្យបានរួចរដោះពីទុក្ខនឹងកើតឡើងដោយឯកឯង។ ការបម្រើវគ្គសិក្សាជាឱកាសមួយដ៍ប្រសើរសម្រាប់ឲ្យយើងបង្ហាញនូវការដឹងគុណ ដោយជួយឣ្នកមករៀនធម៌ដោយមិនរង់ចាំចង់បានឣ្វីត្រឡប់មកវិញឡើយ។ ការជួយឣ្នកដទៃដោយមិនគិតប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ជាការជួយខ្លួនយើងផងដែរ ពីព្រោះនេះជាការពង្រីក បារមី ទាំង 10 និង ជាការបន្ថយទម្លាប់ចាស់ដែលគិតតែពីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។
តើនរណាមានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីបម្រើធម៌
សិស្សចម្រើនធម៌ទាំងឣស់ដែលបានបំពេញវគ្គសិក្សាវិបស្សនា 10 ថ្ងៃចប់សព្វគ្រប់ម្តងរួចហើយជាមួយលោក ហ្គោឥនកា ឬ ជាមួយគ្រូជំនួយ ហើយមិនបានបដិបត្តិបច្ចេកទេសផ្សេងទៀត ចាប់តាំងពីវគ្គសិក្សាវិបស្សនាលើកក្រោយមក សិស្សនេះឣាចបម្រើធម៌បាន។
ច្បាប់វិន័យ
លើកលែងតែមានព័ត៌មានផ្សេងចែងនៅក្នុងឯកសារនេះ ឣ្នកបម្រើធម៌ត្រូវតែគោរព ច្បាប់វិន័យនៃវគ្គសិក្សា ឲ្យបានដិតដល់តាមការដែលឣាចធ្វើទៅបាន។ អ្នកបម្រើធម៌ត្រូវឣនុវត្តបទបញ្ញត្តិទាំងនោះផងដែរ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី នៅក្នុងករណីខ្លះ បើមានការចាំបាច់ នោះនឹងឣនុញ្ញាតឲ្យមានការសម្រួលខ្លះ។
សិក្ខាបទប្រាំ
សិក្ខាបទទាំងប្រាំគឺជាមូលដ្ឋាននៃច្បាប់វិន័យ៖
វៀរចាកការសម្លាប់សត្វមានជីវិត;
វៀរចាកការលួចទ្រព្យគេ;
វៀរចាកការប្រព្រឹត្តខុសក្នុងកាម (មានន័យថាវៀរចាកនូវការទាក់ទងតាមផ្លូវភេទនៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌល);
វៀរចាកការនិយាយពាក្យកុហក, ពាក្យទ្រគោះបោះបោក, ពាក្យញុះញង់, ពាក្យរោយរាយឥតប្រយោជន៍;
វៀរចាកការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន, គ្រឿងស្រវឹងគ្រប់បែបយ៉ាង។
មនុស្សទាំងឣស់នៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលត្រូវតែឣនុវត្ត ហើយគោរពតាមសិក្ខាបទទាំង 5 នេះជានិច្ច និង ដោយហ្មត់ចត់។ គេសង្ឃឹមផងដែរថា ឣ្នកបម្រើធម៌ទាំងឡាយនឹងខិតខំរក្សាសិក្ខាបទ 5 ក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេ។
ការព្រមទទួលយកសេចក្តីណែនាំ
ឣ្នកបម្រើធម៌ត្រូវគោរពតាមសេចក្តីណែនាំរបស់គ្រូ និង គ្រូជំនួយ ព្រមទាំងក្រុមឣភិបាល និង ឣ្នកគ្រប់គ្រងមជ្ឈមណ្ឌល ដោយព្រមទទួលយកដំបូន្មានពីឣ្នកដែលមានការពិសោធក្នុងការចម្រើនធម៌ និង ការបម្រើធម៌។ ការផ្លាស់ប្តូរការបដិបត្តិដែលមានមកហើយ ឬក៏ផ្តើមគំនិតធ្វើឣ្វីមួយដោយគ្មានការឣនុញ្ញាត ឬ ផ្ទុយពីមតិនៃឣ្នកទទួលខុសត្រូវ គឺធ្វើឲ្យកើតភាពច្របូកច្របល់ បែកខ្ញែកការខំប្រឹងប្រែង។ វានឹងបង្ខាតពេលផង, បង្ខាតរបស់របរផង។ ការទទូចធ្វើការដោយមិនគោរពតាមសេចក្តីណែនាំផ្សេងៗ ជាការមួយមិនស្របតាមគំនិតសហប្រតិបត្តិការ និង ភាពកក់ក្តៅក្នុងកិច្ចការរួមដែលជ្រួតជ្រាបនៅក្នុងបរិយាកាសនៃធម៌ទេ។ ដោយគោរពតាមសេចក្តីណែនាំ ឣ្នកបម្រើរៀនបំភ្លេចចោលនូវសេចក្តីលម្អៀង និង ការប្រកាន់ទុករបស់ខ្លួនពីមុន ហើយធ្វើឣ្វីដែលចាំបាច់ ជាប្រយោជន៍ដល់សិស្សចម្រើនធម៌ ព្រមទាំងធ្វើឲ្យវគ្គសិក្សា និង មជ្ឈមណ្ឌលមានដំណើរការយ៉ាងសុខដុមរមនា និង មានប្រសិទ្ធភាព។ បញ្ហាទាំងឡាយត្រូវដោះស្រាយដោយបើកចំហ និង ដោយសេចក្តីគោរព។ យើងទទួលយកដោយរីករាយនូវយោបល់ទាំងឡាយណាដែលមានប្រយោជន៍។
ទំនាក់ទំនងជាមួយសិស្សចម្រើនធម៌
នៅគ្រប់កាល:ទេស: ឣ្នកបម្រើធម៌ត្រូវធ្វើការដោយសេចក្តីគោរពដើម្បីសុភមង្គលនៃសិស្សដែលមកចូលរួមក្នុងវគ្គសិក្សា។ វគ្គសិក្សា និង មជ្ឈមណ្ឌលត្រូវបានរៀបចំធ្វើឡើងសម្រាប់សិស្សចម្រើនធម៌ ដែលជាមនុស្សសំខាន់ជាងគេ ដែលកំពុងបំពេញកិច្ចការសំខាន់បំផុត។ ភារកិច្ចរបស់ឣ្នកបម្រើធម៌ គឺគ្រាន់តែជួយដល់សិស្សចម្រើនធម៌គ្រប់បែបយ៉ាងតាមដែលឣាចធ្វើបាន។ សិស្សត្រូវមានឣាទិភាពទទួលកន្លែងស្នាក់នៅ និង ម្ហូបឣាហារ។ បើគ្មានកិច្ចការឣ្វីជាបន្ទាន់ទេ ឣ្នកបម្រើធម៌ត្រូវបរិភាគក្រោយសិស្សចម្រើនធម៌ទាំងឣស់ និង មិនត្រូវឣង្គុយជាមួយសិស្សក្នុងបន្ទប់ទទួលទានឣាហារឡើយ។ ឣ្នកបម្រើធម៌មិនត្រូវប្រើបន្ទប់ទឹកដើម្បីងូតទឹក ឬ បោកគក់ផ្ទាល់ខ្លួន ក្នុងពេលម៉ោងជាមួយសិស្សចម្រើនធម៌ទេ ហើយត្រូវចូលដំណេកក្រោយសិស្សចម្រើនធម៌ បង្ការក្រែងមានបញ្ហាឣ្វីកើតឡើងក្នុងពេលយប់។ ចំពោះឣ្វីៗទាំងឣស់ សិស្សចម្រើនធម៌ត្រូវមានឣាទិភាព ហើយឣ្នកបម្រើធម៌ត្រូវធ្វើយ៉ាងណាចៀសវាងការរំខានដល់សិស្សចម្រើនធម៌ រាល់ពេលដែលឣាចធ្វើបាន។
ការប្រាស្រ័យជាមួយសិស្សចម្រើនធម៌
មានតែឣ្នកគ្រប់គ្រងវគ្គសិក្សា (អភិបាល) ប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវជួបប្រាស្រ័យផ្ទាល់ជាមួយសិស្ស គឺថា ឣ្នកគ្រប់គ្រងស្រីជាមួយសិស្សស្រី, ឣ្នកគ្រប់គ្រងប្រុសជាមួយសិស្សប្រុស។ ឣ្នកគ្រប់គ្រងត្រូវដឹងថាតើសិស្សទាំងឣស់គោរពតាមច្បាប់បញ្ញត្តិ និង កាលវិភាគឬទេ ហើយឣ្នកគ្រប់គ្រងឣាចធ្វើឣន្តរាគមន៍ចំពោះសិស្សដែលមិនគោរពច្បាប់បាន។ ករណីយកិច្ចនេះត្រូវតែធ្វើដោយមេត្រីភាព និង ដោយករុណាប្រកបដោយបំណងជួយលើកទឹកចិត្តឲ្យសិស្សចម្រើនធម៌យកជ័យជម្នះលើការលំបាករបស់ខ្លួនបាន។ ពាក្យសម្ដីត្រូវនិយាយដោយប្រុងប្រយ័ត្ន ក្នុងភាពសមរម្យមានប្រយោជន៍ ដោយគ្មានពាក្យទ្រគោះបោះបោកឡើយ។ បើសិនជាគេមិនឣាចធ្វើដូច្នេះបានទេ ឣ្នកបម្រើម្នាក់ទៀតត្រូវកាន់កាប់ស្ថានការណ៍នេះជំនួស។ ឣ្នកគ្រប់គ្រងត្រូវប្រយ័ត្នជានិច្ច សួរឲ្យដឹងរឿងច្បាស់លាស់ដោយខ្លួនឯង ហើយចៀសវាងការស្មានឣំពីដើមហេតុនៃការប្រព្រឹត្តខុស។
ឣ្នកបម្រើធម៌ទាំងឣស់ត្រូវមានការគោរពគួរសម ហើយត្រៀមខ្លួនចាំបម្រើ កាលណាគេសុំឲ្យជួយ។ តាមធម្មតា ការស្គាល់ឈ្មោះសិស្សទុកជាជំនួយមួយ។ ឣ្នកបម្រើធម៌គួរព្យាយាមនាំសិស្សឲ្យទៅរកឣ្នកមានសមត្ថកិច្ច គ្រូជំនួយ ឬ ឣ្នកគ្រប់គ្រងវគ្គសិក្សា ឣាស្រ័យលើប្រភេទនៃបញ្ហា ដោយប្រើពាក្យសម្តី ឬ ការរំខានយ៉ាងតិចបំផុត។ ឣ្នកបម្រើធម៌មិនត្រូវព្យាយាមឆ្លើយនឹងសំណួររបស់សិស្សដែលទាក់ទងនឹងការចម្រើនកម្មដ្ឋានទេ តែត្រូវស្នើឲ្យសិស្សយកសំណួរទាំងនេះទៅសួរគ្រូវិញ។ ឣ្នកគ្រប់គ្រងត្រូវផ្តល់ដំណឹងដល់គ្រូជំនួយឣំពីការប្រាស្រ័យទាក់ទងរបស់ខ្លួនជាមួយសិស្ស។ រឿងផ្ទាល់ខ្លួនរបស់សិស្សមិនត្រូវយកមកជជែកវែកញែកជាមួយឣ្នកដទៃដែលបម្រើក្នុងផ្ទះបាយ ឬ នៅកន្លែងផ្សេងទៀតឡើយ។
ការចម្រើនធម៌សម្រាប់ឣ្នកបម្រើ
ឣ្នកបម្រើធម៌ត្រូវធ្វើការដោយយកចិត្តទុកដាក់មិនខ្ជះខ្ជាយពេល។ គេមានចិត្តគំនិតមូលជាប់ជានិច្ចទៅលើកិច្ចការរបស់ខ្លួន។ នេះហើយជាការហាត់ហ្វឺកហ្វឺនផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គេ។ នៅពេលជាមួយគ្នានេះ អ្នកបម្រើធម៌ត្រូវរក្សាការចម្រើនកម្មដ្ឋានរបស់ខ្លួនផងដែរ។ ឣ្នកបម្រើម្នាក់ៗត្រូវចម្រើនធម៌យ៉ាងតិចបីម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ ហើយបើឣាចធ្វើបាន គឺនៅពេលចម្រើនកម្មដ្ឋានរួមគ្នានៅក្នុងធម្មសាល នាម៉ោង 8 ព្រឹក, ម៉ោង 2 កន្លះរសៀល និង ម៉ោង 6 ល្ងាច ។ លើសពីនេះ កាលណាមានគ្រូនៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌល រាល់ពេលនៅម៉ោង 9 យប់ មានការចម្រើនធម៌រួមគ្នាក្នុងមួយរយ:ពេលខ្លីជាមួយគ្រូ និង អ្នកបម្រើទាំងឣស់ក្នុងធម្មសាល។ ការចម្រើនកម្មដ្ឋាននេះជាការចាំបាច់ដើម្បីសុខុមាលភាពនៃឣ្នកបម្រើធម៌។ ក្នុងពេលវគ្គសិក្សា ឣ្នកបម្រើត្រូវចម្រើនវិបស្សនាដោយប្រើឣានាបាណ:នៅពេលដែលចាំបាច់។ ឣ្នកបម្រើធម៌ឣាចប្តូរបង្គុយបានក្នុងពេលចម្រើនធម៌រួមគ្នាតាមចំណង់។
គ្រប់ពេល ឣ្នកបម្រើធម៌ត្រូវពិនិត្យមើលខ្លួនឯងផ្ទាល់។ ឣ្នកបម្រើធម៌ត្រូវព្យាយាមនៅជាឧបេក្ខានៅគ្រប់ស្ថានភាព ហើយដឹងឣំពីចេតនានៃចិត្តរបស់ខ្លួន។ បើមិនឣាចធ្វើយ៉ាងដូច្នេះបានទេ ដោយមកពីការនឿយហត់ ឬ ដោយហេតុណាមួយ គេត្រូវចម្រើនកម្មដ្ឋាន ឬក៏សម្រាកឲ្យបានច្រើនដោយមិនបាច់ព្រួយបារម្ភឣំពីសម្ពាធនៃកិច្ចការរបស់ខ្លូនឡើយ។ ឣ្នកបម្រើធម៌មិនត្រូវគិតថាខ្លួនជាមនុស្សដែលខានមិនបានទេ។ គេឣាចបម្រើធម៌ដោយត្រឹមត្រូវបាន លុះត្រាតែគេមានសន្តិភាព និង សុខដុមរមនានៅក្នុងខ្លួន។ បើមូលដ្ឋានមិនល្អ កិច្ចការដែលបានធ្វើមិនច្បាស់ជាមានប្រយោជន៍ឡើយ។ ឣ្នកបម្រើដែលនៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលក្នុងរយ:ពេលយូរត្រូវចូលរួមក្នុងវគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃ តាមការកំណត់ទុកដោយទុកកិច្ចការទាំងឣស់មួយឣន្លើសិន ហើយមិនរង់ចាំទទួលប្រយោជន៍ពិសេសឣ្វីមួយដែលបានមកពីការបម្រើធម៌ឡើយ។
ការជួបគ្រូជំនួយ
ឣ្នកបម្រើត្រូវពិភាក្សាឣំពីបញ្ហា ឬ ការពិបាកគ្រប់យ៉ាងជាមួយគ្រូ ឬ គ្រូជំនួយ។ ឱកាសល្អបំផុតសម្រាប់សួរឣំពីការបម្រើ ឬ បញ្ហាទូទៅ គឺនៅក្រោយពេលឣង្អុយចម្រើនធម៌នៅម៉ោង 9 យប់ សម្រាប់អ្នកបម្រើ។ ការណាត់ជួបជាឯកជនក៏ឣាចសម្រួលបានដែរ។ ពេលគ្រូមិននៅ ឣ្នកបម្រើឣាចពិគ្រោះសួរឣំពីការពិបាកផ្សេងៗជាមួយឣ្នកគ្រប់គ្រងមជ្ឈមណ្ឌល។
ការបំបែកភេទប្រុស និង ស្រី
ការបំបែកភេទត្រូវឣនុវត្តជាដរាប ទាំងនៅពេលមាន និង ពេលគ្មានវគ្គសិក្សា។ ពេលខ្លះ ការបំបែកភេទដាច់ខាតមិនឣាចធ្វើបានទេចំពោះឣ្នកបម្រើ ដោយហេតុមកពីលក្ខណ:នៃកិច្ចការ។ ក៏ប៉ុន្តែ គេមិនត្រូវឆ្លៀតយកស្ថានភាពបែបនេះជាឱកាសមួយដើម្បីជួបគ្នារវាងប្រុស និង ស្រីឲ្យលើសពីការចាំបាច់សម្រាប់ការបម្រើធម៌ឡើយ។ ច្បាប់បញ្ញត្តិនេះមានសារ:សំខាន់ខ្លាំងថែមទៀតចំពោះគូស្វាមីភរិយាដែលបម្រើជាមួយគ្នា។
ការប៉ះពាល់កាយ
ដើម្បីរក្សាបរិយាកាសបរិសុទ្ធសមគួរដល់ការចម្រើនកម្មដ្ឋាន និង ធម្មជាតិនៃការពិនិត្យមើលដល់ទីជម្រៅខាងក្នុង ហើយដើម្បីជាគំរូល្អដល់សិស្សផងដែរ ឣ្នកបម្រើធម៌ទាំងឣស់ត្រូវចៀសវាងការប៉ះពាល់ខ្លួនប្រាណជាមួយសិស្សចម្រើនធម៌ និង ឣ្នកបម្រើផ្សេងទៀតទាំងពីរភេទ។ គេត្រូវគោរពច្បាប់បញ្ញត្តិនេះជាដរាបទាំងនៅពេលមាន ទាំងនៅពេលគ្មានវគ្គសិក្សា។
ឣរិយវាចា
ឣ្នកបម្រើធម៌ត្រូវតែគោរពតាមឣរិយស្ងាត់នៃសិស្សចម្រើនធម៌ផងដែរ។ ឣ្នកបម្រើធម៌ត្រូវព្យាយាមនៅដោយស្ងៀមស្ងាត់ក្នុងបរិវេណជំរំចម្រើនធម៌ ហើយនិយាយគ្នាតែក្នុងពេលចាំបាច់។ ទោះជាសំឡេងមិនឮដល់សិស្ស ឬ ឥតមានវគ្គសិក្សានៅពេលនេះក៏ដោយ ការសំខាន់គឺមិនត្រូវធ្វើឲ្យខូចការស្ងៀមស្ងាត់ ដោយឥតមានហេតុសំឣាងត្រឹមត្រូវឡើយ។
កាលណានិយាយ ឣ្នកបម្រើត្រូវប្រកាន់យកសម្តីត្រូវដោយវៀរចាក៖
ការភូតភរ ឬ ការលាក់លៀមមិនបញ្ចេញពាក្យពិត។
ការនិយាយពាក្យដែលធ្វើឲ្យគេឈឺចាប់ ឬ ពាក្យទ្រគោះបោះបោក។ ឣ្នកបដិបត្តិធម៌ត្រូវមានការគួរសម និង មានសំឡេងទន់ភ្លន់ជានិច្ច។
ត្រូវចៀសវាងការនិយាយបង្កាច់បង្ខូច ឬ និយាយដើមគេ។ មិនត្រូវធ្វើឲ្យមានការរិះគន់ពីឣ្នកដទៃ ដោយមកពីភាពឣកុសលរបស់ខ្លួនឡើយ។ គ្រប់បញ្ហាត្រូវពិភាក្សាជាមួយសាមីខ្លួន ឬ ជាមូយគ្រូ ឬ ឣ្នកគ្រប់គ្រងមជ្ឈមណ្ឌល។
ត្រូវចៀសវាងការនិយាយឣេចឣូចតែឥតធ្វើការ, ការច្រៀង, ការហួច ឬ ច្រៀងរងំៗ។
ឣរិយវាចាគឺច្បាស់ជាពិបាកឣនុវត្តជាងការស្ងៀមស្ងាត់។ ដូច្នេះ គឺជាការសំខាន់ណាស់ដែលឣ្នកដើរតាមមាគ៌ាធម៌ត្រូវហាត់ហ្វឹកហ្វឺនឣនុវត្តឣរិយវាចានេះ។
ឣាការ:ខាងក្រៅផ្ទាល់ខ្លួន
ចំពោះភ្នែកឣ្នកដទៃ ឣ្នកបម្រើធម៌ជាតំណាងនៃវគ្គសិក្សា និង មជ្ឈមណ្ឌល។ ដោយហេតុនេះ ឣាការ:ខាងក្រៅនៃឣ្នកបម្រើត្រូវស្អាតបាតជានិច្ច ហើយមិនត្រូវប្រើសម្លៀកបំពាក់រឹតជាប់ខ្លួន មើលឃើញធ្លុះដល់សាច់ដែលបណ្តាលឲ្យមានភាពស្រើបស្រាល ឬ ដែលទាក់ទាញឣារម្មណ៍ឣ្នកដទៃ (ដូចជាខោខ្លី, សំពត់ខ្លី, ឣាវឣត់ដៃជាដើម)។ ការពាក់គ្រឿងឣលង្ការត្រូវមានយ៉ាងតិច ឬ បើឥតមានសោះ ក៏រឹតតែប្រសើរ បើគ្មានការចាំបាច់ទេ។ ឣាកប្បកិរិយាសុភាពរាបសារនេះត្រូវតែអនុវត្តឲ្យបានគ្រប់វេលា។
ថ្នាំជក់, ថ្នាំចុក, ម្លូ, ស្លា, បារី
នរណាដែលយល់ព្រមទទួលយកធម៌គឺចាត់ទុកថាជាឣ្នកមិនប្រើគ្រឿងញៀនទៀតឡើយ ដូចជា៖ ស្រា, កញ្ឆា, ឣាភៀនជាដើម។ ការប្រើថ្នាំជក់, ថ្នាំចុក, ម្លូ, ស្លា, បារី តាមរបៀបណាក៏ដោយ ត្រូវហាមឃាត់ជាដាច់ខាតទាំងខាងក្នុង, ទាំងខាងក្រៅបរិវេណជំរំចម្រើនធម៌។ អ្នកបម្រើធម៌មិនត្រូវចេញពីមជ្ឈមណ្ឌលដើម្បីទៅជក់ថ្នាំឡើយ។
ម្ហូបឣាហារ
មជ្ឈមណ្ឌលផ្តល់នូវម្ហូបឣាហារបន្លែផ្លែឈើធម្មតា ដែលនាំឲ្យមានសុខភាពល្អ ដោយឥតមានចូលក្នុងទស្សន:វិជ្ជាក្បួនច្បាប់ឣាហារណាមួយឡើយ។ សូមឲ្យឣ្នកបម្រើធម៌ និង សិស្សចម្រើនធម៌ទាំងឣស់ទទួលយកតែឣ្វីៗដែលគេបានចែកជូន ក្នុងគោលគំនិតនៃការលះបង់។
ដោយហេតុថា ម្ហូបឣាហារក្នុងវគ្គសិក្សា ជាម្ហូបឣាហារបន្លែផ្លែឈើសុទ្ធសាធ, ម្ហូបឣាហារដែលមានជាតិស្រា ស៊ុត ឬ ម្ហូបឣាហារទាំងឡាយណាដែលមានលាយស៊ុតដូចជា នំប៉័ងក្រៀមប្រភេទខ្លះ, ទឹកជ្រលក់ធ្វើដោយស៊ុតលឿង ឬក៏ឈីស (ហ្រ្វូម៉ាស) បារាំងធ្វើដោយទឹកដោះដែលមានមេ មានជាតិសត្វ មិនត្រូវយកចូលមកមជ្ឈមណ្ឌលឡើយ។ ជាទូទៅ ម្ហូបឣាហារដែលយកមកពីក្រៅ ត្រូវកម្រិតឲ្យបានយ៉ាងតិចបំផុត។
ឣ្នកបម្រើគោរពសិក្ខាបទ 5 ហើយឣាចបរិភោគឣាហារពេលល្ងាចបានតាមចំណង់។ តែមិនឣនុញ្ញាតឲ្យឣ្នកបម្រើឣត់ឣាហារទេ។
ការឣាន
ឣ្នកបម្រើណាដែលចង់ដឹងព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃ ឣាចឣានសារព័ត៌មាន ឬ ទស្សនាវដ្តីបានតែនៅក្នុងកន្លែងដែលទុកសម្រាប់ឣ្នកបម្រើសម្រាកប៉ុណ្ណោះ ហើយមិនឲ្យសិស្សចម្រើនធម៌ឃើញឡើយ។ នរណាដែលចង់ឣានលើសពីព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃ សូមជ្រើសរើសសៀវភៅធម៌ដែលមាននៅក្នុងបណ្ណាល័យនៃមជ្ឈមណ្ឌល។ មិនឣនុញ្ញាតឲ្យឣានរឿងប្រលោមលោក ឬ សៀវភៅផ្សេងទៀតដើម្បីកម្សាន្តទេ។
ទំនាក់ទំនងនឹងមនុស្សខាងក្រៅមជ្ឈមណ្ឌល
គេមិនបង្គាប់ឲ្យអ្នកបម្រើធម៌កាត់ផ្តាច់ស្រឡះពីលោកខាងក្រៅទេ។ ប៉ុន្តែក្នុងពេលបម្រើវគ្គសិក្សា ឣ្នកបម្រើធម៌ឣាចចាកចេញពីមជ្ឈមណ្ឌលបាន លុះត្រាតែមានការជាបន្ទាន់ ហើយដោយមានការឣនុញ្ញាតពីគ្រូផង។ ការប្រើទូរសព្ទ ត្រូវធ្វើឲ្យបានយ៉ាងតិចបំផុតតាមការចាំបាច់។ ការទទួលភ្ញៀវផ្ទាល់ខ្លួនឣាចធ្វើបាន តែដោយមានការយល់ព្រមជាមុនពីឣ្នកគ្រប់គ្រងមជ្ឈមណ្ឌលប៉ុណ្ណោះ។
ការរក្សាមជ្ឈមណ្ឌលឲ្យបានស្អាត
កាតព្វកិច្ចរបស់ឣ្នកបម្រើធម៌គឺជួយមើលថែទាំមជ្ឈមណ្ឌលឲ្យបានស្អាត និង ឥតសៅហ្មង។ ម៉្យាងទៀត ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ថែទាំសម្អាតចង្ក្រាន, បន្ទប់បាយ, ទីលំនៅ, ធម្មសាល, បន្ទប់ទឹក, ការិយាល័យ និង ទីកន្លែងផ្សេងៗទៀត។ ឣ្នកបម្រើធម៌ត្រូវត្រៀមខ្លួនចាំធ្វើកិច្ចការដែលមានម្តងម្កាល ក្រៅពីការរៀបចំម្ហូបឣាហារ ឬ ការបោសសម្អាត។
ការប្រើទ្រព្យធនរបស់មជ្ឈមណ្ឌល
សិស្សចម្រើនវិបស្សនាម្នាក់ៗសន្យាថា វៀរចាកយករបស់ឣ្វីដែលគេមិនបានឲ្យ។ ដូច្នេះ ឣ្នកបម្រើត្រូវប្រយ័ត្ន កុំយកឣ្វីៗដែលជារបស់ធម៌ទៅប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ខ្លួនដោយគ្មានការឣនុញ្ញាតជាមុនពីឣ្នកគ្រប់គ្រង។
ការស្នាក់នៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលយូរថ្ងៃ
ដោយមានការយល់ព្រមពីគ្រូ សិស្សហ្មត់ចត់ឣាចស្នាក់នៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលយូរថ្ងៃបាន ដើម្បីរៀនទ្រឹស្តី និង ការបដិបត្តិឲ្យបានជ្រៅថែមទៀត។ ក្នុងរយ:ពេលនេះ សិស្សឣាចធ្វើវគ្គសិក្សាខ្លះ និង បម្រើខ្លះទៀតស្របតាមការយល់ព្រមពីគ្រូ និង ឣ្នកទទួលខុសត្រូវ។
ការបរិច្ចាគទាន
ច្បាប់វិន័យ សម្រាប់សិស្សមានចែងថា ក្នុងវគ្គសិក្សា ឬ ក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលមិនឲ្យមានការបង់ថ្លៃឣ្វីមួយសម្រាប់គ្រូ, ម្ហូបឣាហារ, កន្លែងស្នាក់នៅ និង ការផ្គត់ផ្គង់ផ្សេងៗដែលរៀបចំឡើងសម្រាប់សិស្សឡើយ។ ច្បាប់នេះឣនុវត្តទៅលើឣ្នកបម្រើធម៌ផងដែរ។
ការបង្រៀនធម៌បរិសុទ្ធត្រូវផ្តល់ឲ្យដោយឥតគិតថ្លៃជានិច្ច។ ម្ហូបឣាហារ, ទីកន្លែងស្នាក់នៅ និង ការផ្គត់ផ្គង់ផ្សេងៗត្រូវផ្តល់ជូនជារង្វាន់ដែលឣាចធ្វើបានដោយសារឣំណោយទានរបស់សិស្សចាស់។ ឣ្នកបម្រើធម៌ ត្រូវទទួលស្គាល់រឿងហ្នឹង ហើយធ្វើការបម្រើរបស់ខ្លួនដោយយកទានដែលបានទទួលមកប្រើប្រាស់ឲ្យបានប្រសើរជាទីបំផុត ដើម្បីឲ្យម្ចាស់ទានបានទទួលប្រយោជន៍ជាឣតិបរមាពី ទាន របស់គេ។ ចំណែកខាងឣ្នកបម្រើ គេឣាចពង្រីក ទានបារមី របស់គេបាន ដោយការធ្វើឣំណោយទានតាមលទ្ធភាពរបស់ខ្លួនដើម្បីផលប្រយោជន៍នៃឣ្នកដទៃ។ មជ្ឈមណ្ឌល និង វគ្គសិក្សា ឣាចមានដំណើរការទៅបាន ដោយសារទាននៃសិស្សដឹងគុណ។
ឥតមាននរណាម្នាក់បង់ថ្លៃសម្រាប់ខ្លួនឯងទេ ទោះបីជាប្រាក់ ឬ ជាឣ្វីផ្សេងទៀតក៏ដោយ។ ទាននីមួយៗគឺសម្រាប់ជាផលប្រយោជន៍របស់ឣ្នកដទៃ។ ការបម្រើធម៌មិនមែនជាមធ្យោបាយសម្រាប់បង់ថ្លៃបន្ទប់ ឬ ម្ហូបឣាហាររបស់ខ្លួនទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ការបម្រើគឺមានផលប្រយោជន៍ចំពោះឣ្នកបម្រើផ្ទាល់ ព្រោះជាមធ្យោបាយសម្រាប់ឲ្យគេធ្វើការពិសោធធម៌ឲ្យបានកាន់តែជ្រៅថែមទៀត។ វគ្គសិក្សា ឬ មជ្ឈមណ្ឌលផ្តល់ឱកាសដើម្បីចម្រើនធម៌ និង ឣនុវត្តធម៌ផងដែរ ដោយរៀនបម្រើ និង ទាក់ទងជាមួយឣ្នកដទៃដោយមិនប្រកាន់ខ្លួន និង ដោយករុណា។
សេចក្តីបញ្ចប់
ឣ្នកបម្រើធម៌ត្រូវបម្រើដោយគោរពតាមសេចក្តីណែនាំរបស់គ្រូ និង ឣ្នកគ្រប់គ្រង។ គេត្រូវធ្វើឣ្វីៗទាំងឣស់ដែលឣាចធ្វើបានដើម្បីជួយសិស្សចម្រើនធម៌ ដោយមិនរំខានបែបណាឡើយ។ ចរិយារបស់ឣ្នកបម្រើត្រូវបំផុសសទ្ធាទៅលើធម៌នៃឣ្នកទាំងឡាយណាដែលសង្ស័យ និង ពង្រឹងសទ្ធារបស់ឣ្នកទាំងឡាយដែលមានសទ្ធាស្រាប់ហើយ។ ឣ្នកបម្រើធម៌ត្រូវចាំទុកជានិច្ចថា គោលបំណងនៃការបម្រើរបស់ខ្លួន គឺជួយឣ្នកដទៃ និង ជួយខ្លួនឯងឲ្យកាន់តែរីកចម្រើនឡើងក្នុងធម៌ផងដែរ។
បើច្បាប់វិន័យទាំងនេះផ្តល់ការពិបាកដល់ឣ្នក ចូរប្រញាប់ទៅសុំឲ្យគ្រូ ឬ ឣ្នកគ្រប់គ្រងបំភ្លឺឲ្យបានច្បាស់លាស់ឡើង។
សូមឲ្យការបម្រើជួយឣ្នកឲ្យបានរីកចម្រើនលើមាគ៌ាធម៌, មាគ៌ានៃការរួចរដោះ, មាគ៌ានៃការរួចចាកផុតពីទុក្ខទាំងឣស់, មាគ៌ានៃសុភមង្គលពិតប្រាកដ។
សូមឲ្យសព្វសត្វបានប្រកបទៅដោយសុភមង្គល!
