វិបស្សនា
បង្រៀនដោយលោក ស.ន. ហ្គោឥនកា
កម្មដ្ឋាន
តាមប្រពៃណីរបស់លោក សាយាគ្យី អ៊ូបាឃិន
សទ្ទានុក្រម
ទូទៅ
វគ្គសិក្សាពីរភាសា គឺជាវគ្គសិក្សាដែលបង្រៀនជាពីរភាសា។ សិស្សទាំងអស់នឹងបានស្តាប់បទបញ្ជាអំពីការចម្រើនកម្មដ្ឋានប្រចាំថ្ងៃ ជាភាសាទាំងពីរ។ ធម្មទេសនាពេលល្ងាចនឹងធ្វើឡើងដាច់ពីគ្នា។
សិស្សចាស់ គឺជាអ្នកដែលបានបញ្ចប់វគ្គសិក្សាវិបស្សនាកម្មដ្ឋាន 10 ថ្ងៃ ជាមួយលោក ស.ន. ហ្គោឥនកា ឬ គ្រូជំនួយរបស់លោក។ សិស្សចាស់មានឱកាសដើម្បីផ្តល់ការបម្រើធម៌នៅក្នុងវគ្គសិក្សាដែលបានរាយខាងលើ។
វគ្គសិក្សាទាំងអស់ត្រូវបានដំណើរការឡើងដោយផ្អែកលើការបរិច្ចាគទាន។ ចំណាយទាំងអស់ត្រូវបានបំពេញដោយការបរិច្ចាគទានពីអ្នកដែលបានបញ្ចប់វគ្គសិក្សា និង បានទទួលប្រយោជន៍ពីវិបស្សនា ហើយមានបំណងចង់ឲ្យអ្នកដទៃទទួលប្រយោជន៍ដូចពួកគេដែរ។ ទាំងគ្រូ និង គ្រូជំនួយមិនបានទទួលលាភការអ្វីឡើយ; ពួកគេ និង អ្នកដែលបម្រើក្នុងវគ្គសិក្សាគឺស្ម័គ្រចិត្តចំណាយពេលរបស់ពួកគេ។ ដូច្នេះវិបស្សនាគឺផ្តល់ជូនដោយឥតគិតថ្លៃ ពោលគឺគ្មានការធ្វើជំនួញអ្វីទាំងអស់។
វគ្គសិក្សាកម្មដ្ឋានធ្វើឡើងទាំងនៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌល និង នៅក្នុងកន្លែងមិនមែនមជ្ឈមណ្ឌល។ មជ្ឈមណ្ឌលកម្មដ្ឋានគឺជាកន្លែងដែលបានបម្រុងសម្រាប់ធ្វើវគ្គសិក្សាជាប្រចាំ ពេញមួយឆ្នាំ។ មុនពេលមជ្ឈមណ្ឌលកម្មដ្ឋានក្នុងប្រពៃណីនេះត្រូវបានបង្កើតឡើង វគ្គសិក្សាទាំងអស់ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅកន្លែងបណ្តោះអាសន្ន ដូចជាកន្លែងបោះជំរំ, មជ្ឈមណ្ឌលសាសនា, ព្រះវិហារគ្រិស្ត និង ទីកន្លែងស្រដៀងនេះ។ សព្វថ្ងៃនេះ ក្នុងតំបន់ដែលមិនទាន់មានមជ្ឈមណ្ឌលនៅឡើយ ប៉ុន្តែមានសិស្សចាស់ធ្លាប់ចូលរួមវគ្គសិក្សាវិបស្សនារស់នៅ វគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃ ត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងទីកន្លែងមិនមែនមជ្ឈមណ្ឌល។
ប្រភេទវគ្គសិក្សា
វគ្គសិក្សាខ្លីសម្រាប់សិស្សចាស់ (1-3 ថ្ងៃ) គឺសម្រាប់សិស្សទាំងឡាយណាដែលបានបញ្ចប់វគ្គសិក្សាវិបស្សនាកម្មដ្ឋាន 10 ថ្ងៃ ជាមួយលោក ស.ន. ហ្គោឥនកា ឬ គ្រូជំនួយរបស់លោក។ សិស្សចាស់ទាំងអស់ត្រូវបានស្វាគមន៍ឲ្យដាក់ពាក្យសុំចូលរួមវគ្គសិក្សាទាំងនេះ រួមទាំងអ្នកដែលបានខកខានក្នុងការបដិបត្តិចាប់តាំងពីវគ្គសិក្សាចុងក្រោយរបស់ពួកគេ។
វគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃ គឺជាវគ្គសិក្សាមូលដ្ឋានដំបូងនៃវិបស្សនាកម្មដ្ឋាន ដែលក្នុងអំឡុងពេលនេះ បច្ចេកទេសវិបស្សនាត្រូវបានបង្រៀនមួយជំហានម្តងៗ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ វគ្គសិក្សានេះចាប់ផ្តើមបន្ទាប់ពីអំឡុងពេលចុះឈ្មោះនៅម៉ោង 2-4 រសៀល និង ការណែនាំអំពីវគ្គសិក្សា បន្ទាប់មកជាការចម្រើនកម្មដ្ឋាន 10 ថ្ងៃពេញ ហើយចប់នៅព្រឹកថ្ងៃទី 11 វេលាម៉ោង 7 និង 30 នាទីព្រឹក។
វគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃ សម្រាប់នាយកប្រតិបត្តិ គឺជាវគ្គសិក្សាមូលដ្ឋានដំបូងនៃវិបស្សនាកម្មដ្ឋាន ជាពិសេសសម្រាប់នាយកប្រតិបត្តិអាជីវកម្ម និង មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល ដែលក្នុងអំឡុងពេលនេះ បច្ចេកទេសវិបស្សនាត្រូវបានបង្រៀនមួយជំហានម្តងៗ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម សូមមើល វិបសៃវគ្គសិក្សាសម្រាប់នាយកប្រតិបត្តិ។ វគ្គសិក្សានេះចាប់ផ្តើមបន្ទាប់ពីអំឡុងពេលចុះឈ្មោះនៅម៉ោង 2-4 រសៀល និង ការណែនាំអំពីវគ្គសិក្សា បន្ទាប់មកជាការចម្រើនកម្មដ្ឋាន 10 ថ្ងៃពេញ ហើយចប់នៅព្រឹកថ្ងៃទី 11 វេលាម៉ោង 7 និង 30 នាទីព្រឹក។
វគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃ សម្រាប់សិស្សចាស់ មានកាលវិភាគ និង វិន័យដូចគ្នានឹងវគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃដែរ។ វគ្គសិក្សាទាំងនេះបើកចំពោះសិស្សចាស់ដែលមធ្យ័ត និង បានបញ្ចប់វគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃ យ៉ាងតិច 3 ដង និង វគ្គសិក្សាសតិបដ្ឋាន 1ដង, មិនធ្លាប់បានបដិបត្តិបច្ចេកទេសកម្មដ្ឋានផ្សេងទៀត ចាប់តាំងពីវគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃ ចុងក្រោយ, បានបដិបត្តិបច្ចេកទេសវិបស្សនានេះយ៉ាងតិចមួយឆ្នាំ និង ជាអ្នកព្យាយាមរក្សាសិក្ខាបទប្រាំនៅក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេ ព្រមទាំងព្យាយាមរក្សាការបដិបត្តិជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
វគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃ ពិសេស បើកតែចំពោះសិស្សចាស់ដែលមធ្យ័ត និង តាំងស៊ុបក្នុងបច្ចេកទេសនេះ ហើយបានបញ្ចប់វគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃ យ៉ាងតិច 5 ដង, វគ្គសិក្សាសតិបដ្ឋាន 1 ដង, បានបម្រើធម៌ក្នុងវគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃ យ៉ាងតិច 1 ដង និង បានបដិបត្តិយ៉ាងទៀងទាត់ក្នុងរយៈពេលយ៉ាងតិច 2 ឆ្នាំ ប៉ុណ្ណោះ។
ធម្មសិក្សាកតតញ្ញូ ១៤ថ្ងៃ ដើមឡើយ មានឈ្មោះថា ធម្មសិក្សារបស់លោកគ្រូ។ គុណសម្បត្តិមួយ ក្នុងគុណសម្បត្តិជាច្រើន ដែលយើងបានបណ្តុះឡើង ក្នុងនាមជាអ្នកចម្រើនសមាធិ គឺកតញ្ញូ--សេចក្តីដឹងគុណចំពោះគ្រូរបស់ខ្លួន, គឺលោកហ្គោឥនកា និង មាតាជី, និង ចំពោះខ្សែតំណគ្រូវិបស្សនាទាំងឡាយ ដែលបានរក្សាប្រពៃណីនេះតៗគ្នា ជាយូរលង់មកហើយ រហូតដល់ទៅព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ។ ធម្មសិក្សាគឺសម្រាប់សិស្សចាស់ទាំងឡាយ ដែលចូលរួមយ៉ាងសកម្ម ក្នុងការបម្រើធម៌។ លក្ខខ័ណ្ឌក្នុងការចូលរួមធម្មសិក្សា រួមមាន ៖ បញ្ចប់ធម្មសិក្សា១០ថ្ងៃ ៣ដង និង ធម្មសិក្សាសតិប្បដ្ឋាន ១ដង, កំពុងចូលរួមបម្រើធម៌, ព្យាយាមរក្សាការបតិបត្តិ ២ម៉ោង ក្នុង១ថ្ងៃ ចាប់ពីធម្មសិក្សា១០ថ្ងៃចុងក្រោយមក, និង ព្យាយាមរក្សាសិក្ខាបទ៥ ឱ្យអស់ពីលទ្ធភាព។ តម្រូវឱ្យមានការណែនាំ ពីគ្រូក្នុងស្រុក។ ធម្មសិក្សាដំណើរការ ដោយមានការភាវនារួម ៣ដង ជាមួយសេចក្តីណែនាំ នៅក្នុងថ្ងៃនីមួយៗ, ប៉ុន្តែសិស្សបតិបត្តិ ដោយខ្លួនឯងច្រើន ហើយសម្ភារៈបង្រៀន គឺយកមកពីធម្មសិក្សា ២០ថ្ងៃ។ នេះគឺជាជំហាន ដែលជួយសិស្សទាំងឡាយ ឱ្យមានភាពចាស់ទុំ ឈានដើរទៅមុខបានពាក់កណ្តាលផ្លូវ សម្រាប់ការចូលរួមធម្មសិក្សាវែងទាំងឡាយ, ហើយជួយសិស្សឱ្យមានសេចក្តីជ្រះថ្លា ដើម្បីបតិបត្តិកាន់តែជ្រៅក្នុងធម៌។
វគ្គសិក្សា 20 ថ្ងៃ បើកតែចំពោះសិស្សចាស់ដែលមធ្យ័ត និង តាំងស៊ុបក្នុងបច្ចេកទេសនេះ ហើយបានបញ្ចប់វគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃ យ៉ាងតិច 5 ដង, វគ្គសិក្សាសតិបដ្ឋាន 1 ដង, បានបម្រើធម៌ក្នុងវគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃ យ៉ាងតិច 1 ដង និង បានបដិបត្តិយ៉ាងទៀងទាត់ក្នុងរយៈពេលយ៉ាងតិច 2 ឆ្នាំ ប៉ុណ្ណោះ។
វគ្គសិក្សា 30 ថ្ងៃ បើកតែចំពោះសិស្សចាស់ដែលមធ្យ័ត និង តាំងស៊ុបក្នុងបច្ចេកទេសនេះ ហើយបានបញ្ចប់វគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃ យ៉ាងតិច 6 ដង (1 ដង បន្ទាប់ពីចូលរួមវគ្គសិក្សា 20 ថ្ងៃ លើកទីមួយរបស់ពួកគេ), វគ្គសិក្សា 20 ថ្ងៃ 1 ដង, វគ្គសិក្សាសតិបដ្ឋាន 1 ដង និង បានបដិបត្តិយ៉ាងទៀងទាត់ក្នុងរយៈពេលយ៉ាងតិច 2 ឆ្នាំ ប៉ុណ្ណោះ។
វគ្គសិក្សា 45 ថ្ងៃ បើកតែចំពោះបុគ្គលដែលបានចូលរួមបម្រើធម៌ និង គ្រូជំនួយ ដែលបានបញ្ចប់វគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃ យ៉ាងតិច 7 ដង (1 ដង បន្ទាប់ពីចូលរួមវគ្គសិក្សា 30 ថ្ងៃ លើកទីមួយរបស់ពួកគេ), វគ្គសិក្សា 30 ថ្ងៃ 2 ដង, វគ្គសិក្សាសតិបដ្ឋាន 1 ដង និង បានបដិបត្តិយ៉ាងទៀងទាត់ក្នុងរយៈពេលយ៉ាងតិច 3 ឆ្នាំ ប៉ុណ្ណោះ។
វគ្គសិក្សា 60 ថ្ងៃ បើកតែចំពោះបុគ្គលដែលបានចូលរួមបម្រើធម៌ និង គ្រូជំនួយ ដែលបានបញ្ចប់វគ្គសិក្សា 45 ថ្ងៃ យ៉ាងតិច 2 ដង, បានបដិបត្តិបច្ចេកទេសនេះយ៉ាងតិច 5 ឆ្នាំ ដោយរក្សាការបដិបត្តិប្រចាំថ្ងៃ (ពីរម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ) ក្នុងរយៈពេលយ៉ាងតិច 2 ឆ្នាំ, វៀរចាកពីការសម្លាប់ ការប្រព្រឹត្តខុសក្នុងកាម ការសេពគ្រឿងស្រវឹង និង សិក្ខាបទផ្សេងទៀតបានល្អបំផុតតាមសមត្ថភាពរបស់ខ្លួន ក្នុងរយៈពេលយ៉ាងតិច 1 ឆ្នាំ និង មានចន្លោះពេលយ៉ាងតិច 6 ខែ ចាប់តាំងពីការអង្គុយក្នុងវគ្គសិក្សាវែងចុងក្រោយ; ចន្លោះពេល 10 ថ្ងៃ រវាងវគ្គសិក្សាវែង និង វគ្គសិក្សាដទៃផ្សេងទៀត; វគ្គសិក្សានេះអនុញ្ញាតតែចំពោះគ្រូជំនួយ និង អ្នកដែលចូលរួមបម្រើធម៌យ៉ាងសកម្មខ្លាំងប៉ុណ្ណោះ។
វគ្គសិក្សាកុមារ បើកចំពោះកុមារទាំងអស់ដែលមានអាយុ 8-12 ឆ្នាំ ដែលចង់រៀនចម្រើនកម្មដ្ឋាន។ ឪពុកម្តាយ/អាណាព្យាបាលមិនចាំបាច់ជាអ្នកចម្រើនកម្មដ្ឋានឡើយ។
កម្មវិធីសម្រាប់សិស្សចាស់ គឺស្រដៀងគ្នានឹង ទិវាពលកម្ម ដែលជាពេលវេលាដើម្បីធ្វើកិច្ចការថែទាំមជ្ឈមណ្ឌល, ការសាងសង់, គម្រោងទីស្នាក់អាស្រ័យ និង សួនច្បារ ប៉ុន្តែក្នុងអំឡុងពេលនេះមានកម្មវិធីពេញលេញ និង មានរចនាសម្ពន្ធ, ឱកាសដើម្បីជួបជាមួយគ្រូជំនួយ និង អាចមានកិច្ចប្រជុំរបស់គណៈកម្មាធិការ និង ម្ចាស់មូលនិធិ។ សិស្សចាស់ ទាំងអស់ត្រូវបានស្វាគមន៍ឲ្យចូលរួម។ កម្មវិធីប្រចាំថ្ងៃនឹងរួមបញ្ចូលការអង្គុយជាក្រុម 3 ដង ជាមួយនឹងថិរវេលាធ្វើការនាពេលព្រឹក និង ពេលរសៀល ហើយនាពេលព្រលប់នឹងមានចាក់ខ្សែអាត់អំពីធម្មទេសនាពិសេស និង សន្ទរកថាដែលលោក ស.ន. ហ្គោឥនកា បានថ្លែងចំពោះសិស្សចាស់។
ទិវាទ្វារចំហ ធ្វើឡើងនៅចន្លោះវគ្គសិក្សាកម្មដ្ឋាននីមួយៗ។ មនុស្សគ្រប់រូបត្រូវបានស្វាគមន៍ឲ្យចូលរួម និង ស្វែងយល់អំពីវិបស្សនាកម្មដ្ឋាន និង មជ្ឈមណ្ឌល។
វគ្គសិក្សាសតិបដ្ឋាន មានកាលវិភាគ និង វិន័យដូចគ្នានឹងវគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃដែរ។ ចំណុចខុសគ្នាត្រង់ខ្សែអាត់ដែលចាក់នៅពេលព្រលប់ គឺជាធម្មទេសនាដែលបានពន្យល់អំពីសតិបដ្ឋានសូត្រយ៉ាងក្បោះក្បាយ។ ធម្មទេសនានេះគឺជាអត្ថបទគោលដែលពន្យល់យ៉ាងលម្អិតអំពីបច្ចេកទេសវិបស្សនា។ វគ្គសិក្សាទាំងនេះបើកចំពោះសិស្សចាស់ដែលមធ្យ័ត និង បានបញ្ចប់វគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃ យ៉ាងតិច 3 ដង (មិនរួមបញ្ចូលវគ្គសិក្សាដែលបានបម្រើ), មិនធ្លាប់បានបដិបត្តិបច្ចេកទេសកម្មដ្ឋានផ្សេងទៀត ចាប់តាំងពីវគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃ ចុងក្រោយ, បានបដិបត្តិបច្ចេកទេសវិបស្សនានេះយ៉ាងតិចមួយឆ្នាំ និង ជាអ្នកព្យាយាមរក្សាការចម្រើនកម្មដ្ឋាន និង សិក្ខាបទប្រាំនៅក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេ យ៉ាងតិចបំផុត ចាប់តាំងពីពេលដែលស្នើសុំចូលរួមវគ្គសិក្សានេះ។
ស្វ័យវគ្គសិក្សារបស់សិស្សចាស់ មានកាលវិភាគ និង វិន័យដូចគ្នានឹងវគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃដែរ។ ចំណុចខុសគ្នាត្រង់គ្មានគ្រូដឹកនាំ។ វគ្គសិក្សាទាំងនេះបើកចំពោះសិស្សចាស់ដែលមធ្យ័ត និង បានបញ្ចប់វគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃ យ៉ាងតិច 3 ដង, មិនធ្លាប់បានបដិបត្តិបច្ចេកទេសកម្មដ្ឋានផ្សេងទៀត ចាប់តាំងពីវគ្គសិក្សា 10 ថ្ងៃ ចុងក្រោយរបស់ពួកគេ, បានបដិបត្តិបច្ចេកទេសវិបស្សនានេះយ៉ាងតិចមួយឆ្នាំ និង ជាអ្នកព្យាយាមរក្សាសិក្ខាបទប្រាំនៅក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេ។
ទិវាពលកម្ម ត្រូវបានរៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណងដើម្បីចូលរួមធ្វើកិច្ចការថែទាំមជ្ឈមណ្ឌល, ការសាងសង់, គម្រោងទីស្នាក់អាស្រ័យ និង សួនច្បារ ជាដើម។ សិស្សចាស់ ទាំងអស់ត្រូវបានស្វាគមន៍ឲ្យចូលរួម។ កម្មវិធីប្រចាំថ្ងៃនឹងរួមបញ្ចូលការអង្គុយជាក្រុម 3 ដង ជាមួយនឹងថិរវេលាធ្វើការនាពេលព្រឹក និង ពេលរសៀល។ នាពេលព្រលប់ខ្លះ នឹងមានចាក់ខ្សែអាត់អំពីធម្មទេសនាពិសេស និង សន្ទរកថាដែលលោក ស.ន. ហ្គោឥនកា បានថ្លែងចំពោះសិស្សចាស់។
វគ្គសិក្សាអាណាបាណសម្រាប់ក្មេងជំទង់ មានសម្រាប់ក្មេងជំទង់ដែលមានអាយុពី 13-18 ឆ្នាំ។ ឪពុកម្តាយ/អាណាព្យាបាលរបស់ពួកគេមិនចាំបាច់ជាអ្នកចម្រើនវិបស្សនាកម្មដ្ឋានឡើយ។
